Oosterscheldekering tot het uiterste getest

Deltares expert Arne van der Hout aan het werk bij het schaalmodel (Bron: Rinske Fokkema, Rijkswaterstaat)
9 januari 2025 – De Oosterscheldekering beschermt een groot deel van Zeeland al sinds 1986 tegen hoogwater. Gemiddeld één keer per jaar sluit de kering tijdens een zware storm, om Zeeland te beschermen tegen overstromingen. Na meer dan 35 jaar gebruik is het vervangen en renoveren van grote onderdelen van de kering nodig. In opdracht van Rijkswaterstaat voert Deltares schaalmodelproeven uit om de hydrodynamische belastingen op afzonderlijke onderdelen van de kering nauwkeurig in kaart te brengen.
In de komende decennia zullen steeds meer onderdelen van de Oosterscheldekering, zoals de 124 bewegingswerken (waaronder de cilinders die de schuiven aandrijven), 124 zijaanslagen (rubberen stootkussens tussen de schuiven en pijlers), en uiteindelijk ook de 62 schuiven, moeten worden vernieuwd of vervangen. Dit vergt op termijn investeringen van honderden miljoenen euro’s, maar zorgt ervoor dat de kering het achterland ook in de toekomst blijft beschermen.
Als onderdeel van de renovatie worden de oorspronkelijke ontwerpen opnieuw bekeken om na te gaan of alle onderdelen nog voldoen aan moderne overstromingsveiligheidseisen, zoals vastgelegd in de Omgevingswet (voorheen Waterwet), en in het licht van de hedendaagse kennis over onder andere zeespiegelstijging. Een nauwkeurig herontwerp vraagt gedetailleerde kennis van de krachten waaraan de kering onder verschillende omstandigheden wordt blootgesteld.
Om die reden voert Deltares testen uit met een schaalmodel om onder gecontroleerde condities precies te onderzoeken welke waterkrachten op de meest beïnvloede delen van de kering inwerken, waaronder de schuiven. Waar in werkelijkheid de schuiven van de Oosterscheldekering tot aan 480 ton wegen, is het gewicht van de modelversie van de hoogste schuif – schaal 1:40 – net geen 25 kilo.
De schaalmodeltesten worden uitgevoerd in twee gespecialiseerde meetfaciliteiten. In het Atlantic Basin van Deltares, een golf- en stromingsfaciliteit van 9 x 75 meter, worden golven die loodrecht op de kering binnenkomen en de invloed van stroming gemeten. In die meetfaciliteit zal de kering ook worden onderworpen aan extreem hoge Noordzee-waterstanden, als weergave van mogelijke toekomstige situaties inclusief zeespiegelstijging. Deze testen zijn gepland tot midden januari 2025.
In een tweede serie testen, die plaatsvinden in het Delta Basin van Deltares (50 x 50 meter), worden golven onder een andere hoek gemeten, zonder stroming. Deze testen zijn gepland van eind januari 2025 tot eind maart 2025. Door de gegevens uit beide testseries te combineren, ontstaat een compleet overzicht van de meetomstandigheden.
Deze data dienen als input voor de ontwerpvraagstukken, de operationele inzet van de Oosterscheldekering en voor vraagstukken over de inzet van de kering in de verdere toekomst. Om de gegevens goed te kunnen gebruiken en tot eindconclusies te komen, zullen experts van Deltares na het modelonderzoek deskstudies uitvoeren om de meetresultaten te analyseren en te vergelijken met bestaande rekenmodellen. Deze studies zijn gepland van april 2025 tot november 2025.