‘Betaalbaar spoor: halvering wisselverwarming’
(Foto: ProRail)
13 december 2024 – ProRail gaat vanaf 2025 of 2026 ongeveer de helft van de wisselverwarmingsinstallaties in Nederland uitschakelen en op termijn verwijderen. Dit besluit is onderdeel van het Basis Kwaliteitsniveau Spoor (BKN), dat is vastgesteld door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in samenwerking met ProRail.
ProRail past wisselverwarming voortaan alleen toe waar het nodig is voor het uitvoeren van de normale dienstregeling voor reizigers en goederen. En waar nodig bij een uitgedunde dienstregeling. Zo bespaart ProRail fors op aanleg, onderhoud en energieverbruik. Het gaat om een besparing van naar schatting 100 miljoen euro. En daarbovenop: een aanzienlijke reductie van energieverbruik en CO2-uitstoot, vooral bij gasgestookte installaties. De ombouw van gas- naar elektrisch gestookt zet ProRail voort bij de installaties die overblijven.
In het Nederlandse spoor liggen ongeveer 4.500 wissels met wisselverwarming. Deze wisselverwarming gaat aan als de weersvoorspellingen een kans aangeven van meer dan 10 procent op winters weer (sneeuwval of ijzel).
Veel wissels in Nederland zijn niet nodig voor de dienstregeling van goederen en reizigers. Deze worden slechts incidenteel gebruikt, bijvoorbeeld in de bijsturing. Een groot aantal van deze wissels worden bij winters weer door Verkeersleiding ‘vastgelegd’, waardoor ze niet kunnen storen.
Daarnaast hebben de milder wordende Nederlandse winters de noodzaak voor uitgebreide wisselverwarming verminderd. De afgelopen decennia is het aantal sneeuwuren met harde wind namelijk gehalveerd. Bovendien blijkt uit analyses dat wisselverwarming niet overal effectief is. Bij extreme winters zijn het vaak andere factoren in de infrastructuur die voor verstoringen zorgen. De toegevoegde waarde van wisselverwarming weegt daarom in veel gevallen niet langer op tegen de kosten.