Zeespiegelstijging vereist wereldwijde inzet adaptatie
Als er niet wordt ingegrepen neemt wereldwijd het risico op overstromingen als gevolg van zeespiegelstijging toe. Miljoenen mensen zullen daar de gevolgen van ondervinden. Dit vraagt om tijdige en adequate maatregelen. Met behulp van een nieuwe ‘scenario-neutrale’ aanpak stelden onderzoekers van Deltares samen met de Universiteit Utrecht, IVM, Newcastle University, Tyndall Centre en Bournemouth University vast wanneer, waar en hoe snel kustgebieden zich moeten aanpassen tot 2150. De resultaten van hun onderzoek zijn onlangs gepubliceerd in de journal ‘Climate Risk Management’.
Het aantal mensen dat woont in een vanuit de kust overstroombaar gebied met een kans van eens in de 100 jaar. De kleur van de cirkels geeft aan wanneer het aantal mensen dat dit risico ondervindt een bepaalde grens overschrijdt. De grootte van de cirkel geeft het aantal mensen aan dat hier gevolgen van ondervindt als er geen aanvullende adaptatie plaats vindt. Het aantal getroffen mensen neemt het meest toe in Azië, maar ook in Europa en Afrika voltrekken zich grote veranderingen.
De onderzoekers benadrukken in hun publicatie dat het voor sommige kustgebieden een kwestie van tijd is. Na een wereldwijd gemiddelde zeespiegelstijging van slechts 0,15 m ten opzichte van 2020, moeten één miljoen mensen rekening houden met permanente overstromingen, terwijl het aantal mensen dat het risico loopt op een overstroming met een kans van eens in de honderd jaar, met 21 procent toeneemt tot 83 miljoen. Verschillen tussen scenario’s met en zonder wereldwijde inspanningen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen nemen met name na 2080 verder toe. Een verdubbeling van het aantal mensen dat getroffen wordt door een overstroming met een kans van eens in de honderd jaar, vindt plaats na 0,75 m wereldwijd gemiddelde zeespiegelstijging. Dat zou in 2080 kunnen plaatsvinden bij een scenario met hogere emissies, of in 2150 als de emissies aanzienlijk verlagen, zodat er meer tijd overblijft voor maatregelen.
De mate waarin het risico toeneemt, verschilt sterk per land. In sommige landen lopen nog eens één tot vijf miljoen mensen van de huidige bevolking het risico getroffen te worden door een extreme (100-jarige) overstroming, in de komende twee tot drie decennia (bijvoorbeeld China, Vietnam, Egypte, Indonesië). Andere landen krijgen weliswaar meer tijd om zich aan te passen, maar hebben ook te maken met een snelle groei van het risico (zoals Nederland, Thailand, Myanmar). Zonder extra maatregelen neemt het risico vooral toe in Oost- en Zuid-Azië, maar ook in Europa en Afrika neemt het risico flink toe.
Overstromingsrisico’s door zeespiegelstijging kunnen worden beheerst door risicogebieden te beschermen, overstromingsbestendig te maken, door bebouwing in risicogebieden te beperken of door gepland landwaarts te verplaatsen. Ingrijpen is onvermijdelijk als de risico’s op het huidige niveau worden gehouden. De auteurs stellen vast dat het beperken van bebouwing in laaggelegen kustgebieden het risico van overstromingen eens in de honderd jaar de komende decennia bij alle klimaatscenario’s wereldwijd kan verminderen met dertien procent. Naarmate de snelheid van zeespiegelstijging toeneemt, moet aanpassing sneller of grootschaliger plaatsvinden.
Als de benodigde lange termijn inzet voor het aanpassen aan zeespiegelstijging niet erkend wordt, heeft dat grote consequenties. Bijvoorbeeld voor het achteraf aanpassen van infrastructuur, het verlaten infrastructuur, en de beperkte tijd die over is om aan te passen tegen hogere kosten. In tegenstelling, het nu meenemen van de lange termijn benodigde inzet aan adaptatie, zorgt er voor dat adaptatie tijdig opgepakt kan worden in samenhang met andere ontwikkelingen en investeringen. Beleidsmakers kunnen de bevinden uit deze studie gebruiken als een eerste assessment bij het richting te geven aan nationale en regionale investeringen.
Haasnoot, M., G. Winter, S. Brown, R.J. Dawson, P.J. Ward, D. Eilander. Long-term sea-level rise necessitates a commitment to adaptation: A first order assessment. Clim. Risk Manag. 34, 100355 (2021). https://doi.org/10.1016/j.crm.2021.100355