Wereldprimeur voor Zuid-Hollandse kust
Zandmotor
Op 17 januari 2011 gaven Staatssecretaris Joop Atsma (Infrastructuur en Milieu) en gedeputeerde Lenie Dwarshuis, het officiële startsein gegeven voor de Zandmotor officieel gestart met het project Zandmotor. Dat gebeurde in Ter Heijde aan de Zuid-Hollandse kust. Het is voor het eerst dat het zandmotor principe, waar ook ter wereld op deze schaal wordt toegepast.
De Zandmotor bestaat uit 21,5 miljoen kubieke meters zand, aangebracht in de vorm van een haak boven water ter hoogte van Ter Heijde. Deze zandhaak steekt ongeveer een kilometer in zee en is aan de voet twee kilometer breed. Door wind, golven en zeestroming verspreidt het zand zich geleidelijk langs de Zuid-Hollandse kust. Door dit principe van ‘bouwen met de natuur’ groeit de kust de komende jaren op natuurlijke wijze aan. De verwachting is dat de zandmotor een bijdrage zal leveren aan de kustveiligheid. Daarbij moet tegelijk meer ruimte ontstaat voor natuur en recreatie. De zandmotor – een initiatief van de provincie Zuid-Holland – moet circa 100 ha extra natuur- en recreatiegebied opleveren. Er is volgens de initiatiefnemers ook financieel voordeel te behalen. Met de aanleg van de Zandmotor worden de vijfjaarlijkse zandsuppleties – nodig voor de kustverdediging – overbodig.
Exportartikel
De zandmotor is één van de ‘building with nature’ initiatieven, een nieuwe aanpak van waterbouwprojecten waarbij gebruik wordt gemaakt van het ‘maximaliseren van systeempotenties’. Het idee is om te bouwen met de natuur, in plaats van bouwen met beperking van de gevolgen voor de natuur. Nederland heeft op dat gebied wereldwijd een vooraanstaande positie en vanuit het buitenland is er veel belangstelling voor deze innovatieve wijze van kustversterking. ‘Nederland heeft met de Zandmotor een schitterend exportproduct in handen. Het is een innovatieve aanpak die ook in andere delta’s in de wereld toepasbaar is. Een geweldige opsteker voor ons bedrijfsleven, ‘ zei gedeputeerde Lenie Dwarshuis op 17 januari in Ter Heijde.
Nog nergens ter wereld is het zandmotor principe op deze schaal toegepast. Het project heeft dan ook een enigszins experimenteel karakter. Tijdens en na de aanleg wordt zorgvuldig gemonitord wat de effecten van de Zandmotor zijn op de vorming van de kust door wind, golven en stroming, de samenstelling van sediment, natuurlijke duinvorming, het grondwaterpeil en waterkwaliteit, het planten- en dierenleven op land en in zee, de ontwikkeling van recreatie en het ontstaan en voorkomen van ongunstige of onveilige situaties. De initiatiefnemers hopen zo de kennis en kunde over deze duurzame en natuurlijke manier van kustversterking te versterken, waardoor Nederland deze techniek ook internationaal te gelde kan maken.
Het project werd uitgevoerd door de aannemerscombinatie Van Oord – Boskalis. Het gaat om een Engineering & Construct contract, waarbij de verdere uitwerking van het ontwerp en de realisatie in handen van de aannemerscombinatie lag. Het gunningscriterium was het aantal kubieke meters zand dat voor de vaste prijs van € 50 miljoen kon worden geleverd.
In het voorjaar van 2012 was de aanleg van de Zandmotor gereed.
Het pilot project Zandmotor is een gezamenlijk initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Milieu en de provincie Zuid-Holland, dat wordt gerealiseerd in nauwe samenwerking met de gemeenten Den Haag, Rotterdam en Westland, het Hoogheemraadschap van Delfland en de Milieufederatie Zuid-Holland.
(Civiele Techniek 1/2 2011)