Resultaten tien jaar Zandmotor bij Kijkduin veelbelovend
Zandmotot (Foto: Deltares)
De evaluatie 10 jaar Zandmotor wijst uit dat de innovatieve Zandmotorpilot een succes is. Het schiereiland van 21,5 miljoen kuub zand, werd in 2011 aangelegd voor de kust van Kijkduin volgens het Bouwen met de Natuurprincipe. De pilot moest uitwijzen of wind en stroming het zand langs de kust en richting de duinen zouden verspreiden, om zo de kust voor de lange termijn te versterken en een dynamisch natuur- en recreatiegebied te vormen. Uit de evaluatie blijkt dat de kust breder wordt, de duinaangroei goed op gang komt en recreanten het gebied waarderen. Ook draagt de Zandmotor bij aan kennisontwikkeling over kustbeheer en -onderhoud en inspireert andere kustbeschermingsprojecten wereldwijd.
Vooraf was de verwachting dat de Zandmotor de duinen zou verbreden en zo de kustveiligheid zou vergroten. Na een trage start, is de duinvorming de laatste jaren goed op gang gekomen. Dit is vooral goed te zien op het zuidelijk deel van de Zandmotor waar zich duinen tot drie meter hoog op het strand hebben gevormd. Ook de bestaande duinenrij ter hoogte van de Zandmotor is breder geworden, De verwachting is dat de duinvorming de komende jaren verder toeneemt.
Qua landschap en dynamiek is de Zandmotor een waardevol gebied. Er is een grotere diversiteit aan bodemdieren dan op een normaal stuk strand, omdat de Zandmotor meer verschillende leefgebieden kent. Dit maakt het gebied aantrekkelijk voor meer kustvogels zowel in aantal als in soorten, zo blijkt uit tellingen. Vooral de aanwezigheid van de aalscholver, de grote stern, de visdief en de grote mantelmeeuw zijn van meerwaarde, omdat deze elders minder voorkomen. De Zandmotor blijkt overigens minder geschikt voor broedvogels door de aanwezigheid van recreanten.
De Zandmotor is een voedingsbodem gebleken voor brede kennisopbouw over innovatieve, zandige oplossingen voor kustbeheer en -onderhoud. In Nederland is de kennis van de Zandmotor bij Kijkduin benut bij de aanleg van de Hondsbossche Duinen en voor de pilotsuppletie in het Amelander Zeegat. Ook internationaal is de kennis toegepast. Zo is in het Verenigd Koninkrijk bij Bacton in 2018 een kleine Zandmotor aangelegd.
Volgens de betrokken partijen zal de zandmotor zal zich de komende jaren blijven ontwikkelen. hoe meer zand zich richting duinen en strand verspreidt, hoe minder er van de oorspronkelijke zandplaat overblijft. Dit proces blijft dan ook gemonitord en gevolgd worden. Immers, de dynamiek maakt dat de Zandmotor ook in de toekomst nieuwe inzichten kan genereren. De resultaten van tien jaar Zandmotor laten zien dat een zandmotor-concept een reële toepassing kan zijn voor het beheer en onderhoud van de kust. In het kennisprogramma Zeespiegelstijging onderzoekt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat op welke andere plekken een zandmotor concept toepasbaar is.
Partners
De Zandmotor is een pilotproject van Rijkswaterstaat en de Provincie Zuid-Holland, in samenwerking met kennisinstellingen en universiteiten, waaronder Deltares, Wageningen Marine Research en de Technische Universiteit Delft.