Oplevering versterkte Houtribdijk
De Houtribdijk en het nieuwe natuurgebied Trintelzand. (Foto: Peter Leenen)
Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) leverde 22 juni 2020 de versterkte Houtribdijk op. De dijk tussen Lelystad en Enkhuizen kan, dankzij een nieuwe steenlaag en enorme zandpakketten, stormen aan die eens in de tienduizend jaar voorkomen.
De Houtribdijk is tussen 1963 en 1976 aangelegd om het huidige Markermeer in te polderen. Toen de inpolderingsplannen wijzigden, bleef de weg op de dijk een belangrijke verbinding tussen Noord-Holland en Flevoland. De Houtribdijk is ook een belangrijke waterkering, die bij storm de klappen van het water van het Markermeer en IJsselmeer opvangt en de omliggende provincies beschermt tegen opstuwend water. Dankzij de versterking, die startte in 2017 en nu op tijd en binnen budget is afgerond, kan de Houtribdijk deze taak ook in de toekomst goed aan.
Aan de kant van Enkhuizen is de dijk versterkt met 10 miljoen m3 zand; evenveel als er normaal gesproken in een jaar langs de hele Nederlandse kust wordt toegevoegd. Dit natuurlijke bouwmateriaal is in enkele maanden tijd opgespoten uit het naastgelegen Markermeer. Vervolgens is het in de vorm van enorme zandpakketten tegen de dijk gelegd. Dit ‘Bouwen met de natuur’ is volgens Rijkswaterstaat milieuvriendelijker en goedkoper dan traditionele oplossingen, helpt om de waterkwaliteit te verbeteren en maakt de natuur in het gebied diverser. Nergens anders ter wereld zijn brede zandoevers eerder toegepast in een zoetwatergebied zonder eb en vloed. Rijkswaterstaat onderzoekt de komende jaren in samenwerking met de TU Delft hoe de oevers zich ontwikkelen, zodat de opgedane kennis nationaal en internationaal breder kan worden toegepast.
Aan de kant van Lelystad is de Houtribdijk versterkt met 1,2 miljoen ton breuksteen en 100 duizend ton gietasfalt. Er is duurzaam en circulair gewerkt door de oude stenen zorgvuldig te keuren en waar mogelijk te hergebruiken. De dijk is hier nu zo sterk dat golven bij een superstorm zonder probleem over de dijk kunnen slaan. Ook is bij Lelystad voor de provincie Flevoland een nieuw watersportstrand aangelegd: Bataviastrand.
Naast de dijk verrees een nieuw natuurgebied, Trintelzand, van meer dan 500 ha. Dit natuurgebied is gemaakt van overtollig slib wat vrij is gekomen bij de zandwinning voor de zandige oevers. Het creëren van het natuurgebied is goedkoper dan het afvoeren van het slib. Dit Trintelzand is onderdeel van Nationaal Park Nieuw Land en bestaat uit lange, gekromde dammen met daartussen zandplaten, ondieptes en moerasgebieden. Onder water ontstaat hier een heel nieuw leef- en paaigebied voor vissen en andere waterdieren. Boven water is Trintelzand een nieuwe, voedselrijke foerageerplek voor vogels in het IJsselmeergebied: zo is de flamingo al gespot op de snackbar voor de Marker Wadden.
Rijkswaterstaat versterkte de Houtribdijk als onderdeel van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma. De versterking van de Houtribdijk is uitgevoerd door een aanneemcombinatie van Boskalis en Van Oord, genaamd ‘de Combinatie Houtribdijk’. In het Hoogwaterbeschermingsprogramma werken de waterschappen en Rijkswaterstaat samen aan de grootste dijkversterkingsoperatie ooit sinds de Deltawerken.