‘Onmiddellijke versnelling mondiale klimaatactie om doel nog te kunnen halen’
Het doel van het klimaatakkoord van Parijs – het streven om de opwarming van de aarde beperkt te houden tot 1,5 graden – raakt buiten zicht, tenzij landen gezamenlijk meer ambitie tonen en onmiddellijk in actie komen. Dat stellen de vijf Nederlandse klimaatexperts die aan het op 4 april verschenen IPCC-rapport hebben bijgedragen. Een dergelijke versnelling en versterking van beleidsmaatregelen is nog mogelijk – maar vereist een verregaande transformatie van de systemen die ten grondslag liggen aan onze economie, zoals energie, industrie, transport en landbouw. De komende jaren zijn daarbij doorslaggevend. Het nieuwe IPCC-rapport laat volgens de experts zien dat de komende jaren cruciaal zijn om aan het Parijsakkoord te voldoen. De weg naar het doel is een smal paadje geworden. Alleen als de mondiale uitstoot vóór 2030 fors wordt gereduceerd, liggen de Parijsdoelen nog binnen bereik. Cruciaal is om rond het midden van de eeuw op een uitstoot van netto nul uit te komen. Dat betekent dat bij investeringen nu reeds dit doel centraal moet staan.
Vergeleken met eerdere decennia, was in het afgelopen decennium (2010-2019) sprake van de grootste absolute toename van de mondiale uitstoot van broeikasgassen, ook al vlakte de procentuele toename af. Ondanks een afname van de energie-intensiteit (de uitstoot per verdiende euro) en een koolstofarmere energieproductie (de uitstoot per geproduceerde energie-eenheid), zorgde de groei van industrie, transport, energieproductie, landbouw en de gebouwde omgeving voor een stijgende uitstoot.
Het nieuwe rapport is het derde deel van het rapport en gaat in op het tegengaan van verdere klimaatverandering en welke maatregelen daarvoor nodig zijn (Mitigation of Climate Change). Deel 1 kwam afgelopen augustus 2021 uit en ging over de natuurwetenschappelijke basis (The Physical Science Basis), deel 2 over aanpassing aan de gevolgen (Impacts, Adaptation and Vulnerability) werd een maand geleden gepubliceerd.
Nieuwe elementen in het derde rapport zijn: meer aandacht voor de bijdrage van maatregelen die de vraag naar producten en diensten reguleren, van innovatie, de haalbaarheid van maatregelen en gedragsaspecten. Het rapport combineert mogelijke ontwikkelingen tot 2030, op basis van toezeggingen die landen hebben gedaan om te uitstoot van broeikasgassen te beperken, met scenario’s voor mogelijkheden op middellange (2050) en de lange-termijn (2100).
Ook nieuw in dit rapport is dat het de mogelijkheden schetst om de ernstigste klimaatverandering nog te voorkomen: mogelijkheden in gedragsverandering, politieke actie, innovatie en internationale samenwerking, bijvoorbeeld op het gebied van financiering en investeringen.
Het WGIII-rapport is geschreven door meer dan 200 experts uit de hele wereld. Vijf vooraanstaande Nederlandse klimaatonderzoekers droegen bij aan dit rapport en aan de samenvatting voor beleidsmakers.