Onduidelijk of stof acrylamide kan ontstaan in diepe plassen
17 mei 2023 – Het is nog onduidelijk of de giftige stof acrylamide (AMD) in diepe plassen kan ontstaan of vrijkomen uit polyacrylamide (PAM). Uit literatuuronderzoek van het RIVM en Deltares blijkt dat er nog geen wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de vorming van AMD uit PAM onder deze specifieke omstandigheden. AMD is een Zeer Zorgwekkende stof (ZZS). Op basis van eerdere studies en de uitkomsten van dit onderzoek zijn er geen aanwijzingen dat er substantiële risico’s zijn voor mens en natuur. Vanwege ontbrekende onderzoeken raden het RIVM en Deltares overheden aan om alsnog onderzoek uit te voeren inclusief monitoring van de waterkwaliteit.
Om diepe plassen, zoals voormalige zand- en grindwinputten ondieper te maken, worden materialen gestort die behandeld zijn met polyacrylamide (PAM). Ook in infrastructurele werken worden deze materialen gebruikt. Bij afbraak van PAM vormt zich mogelijk de kankerverwekkende stof acrylamide (AMD). Het RIVM onderzocht met Deltares bestaande wetenschappelijke literatuur. Daaruit blijkt dat de vorming van AMD onder de bijzondere condities in diepe plassen nog niet is onderzocht. Het gaat om condities zoals weinig of geen zuurstof en licht. Ook is het nog onduidelijk of AMD weer vanzelf afbreekt in diepe plassen. Het RIVM en Deltares onderzochten niet of mensen en organismen in diepe plassen worden blootgesteld aan AMD.
Op basis van eerdere studies en de uitkomsten van dit onderzoek zijn er volgens Deltares geen aanwijzingen dat er substantiële risico’s zijn voor mens en natuur. Vanwege de resterende onzekerheden adviseren RIVM en Deltares echter om te onderzoeken of acrylamide in diep water kan ontstaan of kan vrijkomen uit een materiaal dat met polyacrylamide is behandeld. Het RIVM raadt overheden aan zo mogelijk te voorkomen dat PAM-houdende stoffen in het water terechtkomen en de kwaliteit van het water in de gaten te houden.
Foto: Deltares