Onderzoek ecologische effecten zandwinning Noordzee
Wereldwijd slinken de zandvoorraden, terwijl steeds meer zand nodig is om kusten te beschermen tegen een stijgende zeespiegel. Binnen de Nationale Wetenschapsagenda gaat een onderzoek van start dat zich focust om zandwinning in de Noordzee ecologisch te optimaliseren, zodat dat het mariene ecosysteem gezond blijft en voedsel blijft leveren. Onlangs is dit project, waarbij Deltares een van de consortiumpartners is, samen met ongeveer twintig andere onderzoeksaanvragen gehonoreerd als Onderzoek op Routes door Consortia (NWA ORC-call 2020/2021).
In dit project werken overheden, vissers, baggeraars, natuurorganisaties en onderzoekers samen om zandwinning ecologisch te optimaliseren. De zandwinning zal naar verwachting drastisch toenemen om de natuurlijke bescherming van zandkusten tegen overstromingen en voor uitgebreide infrastructuurprojecten te waarborgen. Grootschalige mariene zandwinning leidt tot belangrijke ecosysteemeffecten door veranderingen in stromingen en sediment transporten en fysieke verstoring van benthische habitats. Zandsuppleties zijn en blijven een belangrijk element in de Nederlandse kustbeheerstrategie. Nederland wint relatief veel zand en staat voor de uitdaging om optimale keuzes te maken om de ecologische impact te minimaliseren en toch te voldoen aan de landelijke vraag naar zand.
Het consortium zal voor het eerst in samenwerking met belanghebbenden de bestuurlijke verbanden tussen de visserijsector en zandwinning bestuderen met als doel grootschalige zandwinningsontwerpen te optimaliseren ten behoeve van ecologie en economie. Metingen en modelvoorspellingen van hydrodynamica en morfodynamiek zullen worden geïntegreerd met soorten- en populatiemodellen in een Digital Twin van de Nederlandse Noordzee om effecten op het mariene milieu en de visserij te beoordelen. Een Serious Game voor zandwinning zal ontwikkeld worden om te komen tot operationele aanbevelingen voor toekomstige ecologische grootschalige zandwinning die beleidsmakers, de baggerindustrie, natuurorganisaties, wetenschappers en de visserijsector ondersteunen bij ecosysteemgebaseerde duurzame zandwinning, toe te passen in binnen- en buitenland.
Het consortium bestaat naast Deltares verder uit onder andere Wageningen University & Research (leider Constortium), Technische Universiteit Delft, NIOZ, Universiteit Twente, Stichting De Noordzee, Hogeschool Van Hall Larenstein, Deltares,Breda University of Applied Sciences, Rijkswaterstaat Zee en Delta, Boskalis en Van Oord.
Operationele aanbevelingen om ecosysteem-gebaseerde grootschalige zandwinning mogelijk te maken (Deltares)