Nevengeul Maas bij Oijen gereed
9 december 2015 – De 3 kilometer lange nevengeul langs de Maas in de Hemelrijkse Waard (tussen Oijen en Lithoijen) is klaar. Met deze ondiepe geul is er een aanzienlijk leefgebied bij gekomen voor planten en dieren die van nature thuishoren in dit rivierenlandschap. Ook is het grootste deel van het beoogde waterstandsverlagende effect bij hoogwater nu al bereikt.
De oevers van de nevengeul zijn flauw aflopend gemaakt, zodat er weer ondiep water ontstaat. Dat is gunstig voor (water)planten, vissen, insecten en ander waterleven dat bij de Maas hoort. Waterplanten en kleine organismen filteren een teveel aan stoffen als fosfaat en stikstof uit het water. Zo helpt de nevengeul het water schoon te houden.
Deze maatregel maakt onderdeel uit van het takenpakket van Nederland om te voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water. Daarin zijn bindende afspraken gemaakt over een goede ecologische en chemische kwaliteit van onze wateren. Het bouwen van stuwen en sluizen, rechttrekken van de Maas en in steen zetten van de oevers heeft in het verleden veel van het oorspronkelijke leefgebied van flora en fauna verloren doen gaan. Daarom werkt Rijkswaterstaat samen met andere waterbeheerders aan herstel van dit leefgebied, door onder meer de oevers natuurvriendelijker te maken en ondiepe geulen te graven. Dit gebeurt niet alleen in de Hemelrijkse Waard, maar ook op vele andere plekken langs de Maas in Limburg, Gelderland en Noord-Brabant.
In totaal wordt in de Hemelrijkse Waard een gebied van 225 ha overnieuw ingericht, waarbij ongeveer een miljoen kubieke meter klei wordt afgegraven. Een deel hiervan (de zogenoemde dijkenklei) wordt gebruikt voor de versteviging van dijken. Een ander deel (bestaande uit keramische klei) wordt via de Maas afgevoerd richting een steenfabriek, voor de productie van dakpannen en bakstenen. De afgegraven, meer zandige, bovengrond, wordt in de Kesselse Waard bij Maren-Kessel gebruikt om de daar gelegen plas ondieper te maken, waardoor er ook daar meer plant- en diersoorten kunnen leven.
Nu de nevengeul klaar is, gaat de aannemer de komende tijd in de Hemelrijkse Waard nog een aantal kleinere landinwaartse geulen graven en een rustig stromende beek aanleggen. Door de afwisseling van hoge en lage delen en verschillende watermilieus ontstaat een afwisselend rivierenlandschap met volop ruimte voor een gevarieerd planten- en dierenleven. Het afgegraven gebied mag overstromen waardoor de waterstand bij hoogwater met 4-7 cm wordt verlaagd. Dit effect treedt al zo’n 10 kilometer stroomopwaarts van de ingrepen op en draagt bij aan de hoogwaterveiligheid in de toekomst, als er naar verwachting bij pieken meer water door de Maas zal stromen. De werkzaamheden zullen eind 2016 klaar zijn.