Kunstriffen van perenbomen in Waddenzee
24 augustus 2023 – Kunstmatige riffen in de Waddenzee, gemaakt van afgedankte perenbomen, wemelen na ruim een jaar onder water van het zeeleven. Dat blijkt uit experimenten van Jon Dickson, promovendus bij het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ).
Perenbomen gebruiken als alternatief rif was een pragmatisch idee van NIOZ-onderzoeker Tjeerd Bouma. Tijdens een fietstocht door de Nederlandse boomgaarden zag hij hoeveel van deze bomen aan het einde van hun economische levensduur verouderd zijn. Hierdoor zijn ze een goedkope houtbron, die in grote hoeveelheden beschikbaar is. Jaarlijks zo’n 400 hectare van de fruitbomen in Nederland wordt ontworteld.
Met betonblokken aan de basis werden in 2022 192 afgedankte perenbomen, omgezet in 32 individuele riffen, in de Waddenzee geplaatst. Met behulp van camera’s op de betonnen gewichten, samen met visnetten in fuikstijl, en ook door enkele van die riffen kort naar boven te halen met regelmatige tussenpozen controleerden Dickson en collega’s hoeveel leven ze aantrekken. En dat bleek enorm te zijn.
De experimentele, kunstmatige riffen zijn deels een vervanging voor het vele drijfhout dat in vroeger tijden in zee terechtkwam. Vroeger werden bomen vaak afgevoerd naar zee. Na een half jaar tot meer dan een jaar, zonken veel van die bomen naar de bodem, waar ze voor structuur zorgden. Maar die natuurlijke drijfhoutriffen zijn inmiddels vrijwel verdwenen. De onderzoekers hopen dat de experimentele perenboom riffen de biodiversiteit in de Waddenzee aanzienlijk zal versterken.
Dit project werd uitgevoerd door het NIOZ en is mede mogelijk gemaakt door het Waddenfonds, Provincies Groningen, Friesland en Noord-Holland. De resultaten van het onderzoek werd eind augustus gepubliceerd in het tijdschrift Frontiers in MarineScience onder de title ‘Who lives in a pear tree under the sea? A first look at tree reefs as a complex natural biodegradable structure to enhance biodiversity in marine systems’.
Zes perenbomen vormen een piramidevormig rif van 3 m3 (Foto: NIOZ)