Dijken op getijdenzand zijn veel sterker dan gedacht
10 mei 2023 – Dijken waarvan de ondergrond is opgebouwd uit getijdenzand (zand afgezet in een getijdengebied) bieden meer weerstand tegen ‘piping’ dan dijken op rivierzandafzettingen. Dat is de uitkomst van een grootschalig innovatief onderzoeksproject dat werd gehouden in de Hedwigepolder in Zeeland. Dankzij dit project wordt minimaal 160 miljoen euro bespaard, hebben omwonenden minder overlast van dijkversterkingsprojecten en wordt het milieu minder belast. Het project is uitgevoerd in nauwe samenwerking tussen Deltares, waterschap Hollandse Delta, het Hoogwaterbeschermingsprogramma en Fugro.
Regelmatig worden dijken in Nederland afgekeurd op piping. Piping is een ongewenste vorming van kanaaltjes onder de dijk. Het water in deze kanaaltjes neemt zandkorrels mee en beïnvloedt dan de stabiliteit van de dijk. Als het gaat om kleine hoeveelheden zand is dat geen groot probleem. Maar een grotere waterstroom die zand meevoert, kan een dijk ernstig verzwakken of zelfs doen instorten waardoor een overstroming plaatsvindt. Doordat getijdenzand veel minder doorlatend is dan rivierzand en veel meer kleideeltjes en kleilaagjes bevat, belemmert dit de stroming van het water en daardoor komen zandkorrels minder snel in beweging dan bij rivierzand.
Voor het onderzoeksproject in de Hedwigepolder werd bij de beoordeling van de sterkte van een dijk tegen piping gebruik gemaakt van een rekenmodel gebaseerd op rivierzand zonder kleideeltjes. Het Hedwigeproject, met als sluitstuk de pipingproeven in de Hedwigepolder, heeft aangetoond dat getijdenzand minimaal 40 procent sterker is.
De opgedane kennis en inzichten uit deze proef kunnen volgens Deltares worden gebruikt voor de beoordeling en versterking van dijken in heel Nederland, maar ook in andere landen in gebieden met vergelijkbare afzettingen, zoals in België, Duitsland en de Mississippi-delta. Een grote besparing is te verwachten bij waterschap Hollandse Delta omdat er in het beheergebied, ten opzichte van andere waterschappen, veel getijdenafzettingen met piping voorkomt.
(Foto: Deltares)