Deltaplan Mobiliteit: ‘omslag nodig’.
De capaciteit van Nederlands wegennet en openbaar vervoer is onvoldoende om de stijgende vraag naar mobiliteit op te vangen. Om te voorkomen dat Nederland de komende jaren vastloopt, moet mobiliteit anders worden ingericht. Dat stelt de Mobiliteitsalliantie in haar Deltaplan Mobiliteit dat op 12 juni werd aangeboden aan minister Cora van Nieuwenhuizen en staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat).
Om de knelpunten op e lossen doet de Mobiliteitsalliantie concrete voorstellen, waarbij de reiziger en het vervoer van goederen centraal staan. Volgens de Mobiliteitsalliantie staat mobiliteit niet alleen voor bewegingsvrijheid, welzijn, welvaart en economische groei. Tegelijkertijd zorgt diezelfde economische groei voor een stijging van de mobiliteitsbehoefte. Tot 2030 groeit de vraag naar personenvervoer met zo’n 13-20 procent en het goederenvervoer met 4-19 procent. Het gebruik van de fiets in voor- en natransport stijgt met respectievelijk 15 procent en 30 procent. De capaciteit van het Nederlandse wegennet en openbaar vervoer is echter onvoldoende om deze groei op te vangen.
De bereikbaarheid in Nederland staat daarmee ernstig onder druk, vindt de Mobiliteitsalliantie. Ook ontstaan er knelpunten op het gebied van leefbaarheid, betaalbaarheid en (verkeers)veiligheid. Daar komt bij dat de afgelopen tien jaar tot 4 miljard euro per jaar minder wordt uitgegeven aan mobiliteit. Als wij het tij niet keren loopt Nederland vast, stijgt het aantal zwaargewonde verkeersslachtoffers tot 2030 met meer dan 45 procent en worden klimaat- en milieudoelstellingen niet gehaald. Om dit te voorkomen moeten we flexibeler kunnen zijn in ons reis- en vervoersgedrag, waardoor meer ruimte ontstaat en makkelijker kan worden gereisd en vervoerd.
Er is een omslag nodig, vindt de Mobiliteitsalliantie, die alleen kan worden bereikt met intensieve samenwerking tussen alle vervoerspartijen. Dit gedeelde gevoel van urgentie heeft 25 vervoerspartijen ertoe bewogen om de handen ineen te slaan binnen de Mobiliteitsalliantie. Voor het eerst trekken vertegenwoordigers uit álle hoeken van de mobiliteit samen op: van de trein tot de auto, van de fiets tot de vrachtwagen.
De mobiliteit wordt hiermee fundamenteel anders ingericht. Zo wordt de aanleg van personen- en goederenhubs aan de randen van steden en het landelijk gebied gestimuleerd. Deze hubs zijn vervoersknooppunten waar diverse vervoermiddelen bij elkaar komen. Ook wordt ingezet op een eerlijk belastingsysteem waarbij de motorijtuigenbelasting (MRB) en aanschafbelasting op personenauto’s (BPM) plaatsmaken voor een vlak tarief per gereden kilometer. Daarnaast is in het Deltaplan veel aandacht voor het concept van Mobility as a Service (MaaS), dat de keuzevrijheid en flexibiliteit voor reizigers en vervoerders verbetert. Hierbij worden alle vormen van mobiliteit voor de reiziger geïntegreerd in een eenvoudig toegankelijk digitaal systeem.
Het Deltaplan gaat vergezeld van een investeringsagenda. De extra investeringen die benodigd zijn om Nederland in de toekomst bereikbaar en leefbaar te houden, worden geraamd op € 3 miljard euro per jaar tot 2040. Tegenover deze investeringen staan volgens de Mobiliteitsalliantie maatschappelijke baten van € 18 miljard per jaar, waarmee de opbrengsten dus zes keer zo hoog uitvallen als de jaarlijks gevraagde extra investeringen.
Het Deltaplan Mobiliteit is online>
De Mobiliteitsalliantie is een samenwerkingsverband van 25 partijen uit de wereld van transport en logistiek, verkeer en (goederen)vervoer: ANWB, NS, KNV, RAI Vereniging, TLN, BOVAG, OV-NL, Fietsersbond, Rover, VNA, VZR, Bouwend Nederland, MKB Infra, Fehac, HTM, Qbuzz, RET, GVB, Transdev, EBS, Keolis, Arriva, KNAC, Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart en Landelijk Veren Platform.