Artikelenoverzicht Tunnels & Ondergronds Bouwen

Complexe renovatie van de Heinenoordtunnel
Sinds de ingebruikname in 1969 verbindt de 614 m lange Heinenoordtunnel in de A29 de Hoeksche Waard met Barendrecht en gaat onder de Oude Maas door. Het tunnelcomplex van de Heinenoordtunnel bestaat uit twee delen, een tunnel in de A29 voor het snelwegverkeer en een tunnel voor het langzaam verkeer. De Tweede Heinenoordtunnel, de tunnel voor langzaam verkeer, geopend in 1999, is 914 m lang. Savera III (Samenwerkingsverband voor de Vervanging en Renovatie Aanpak) renoveert de oude tunnel in de A29 en ontwikkelt een generiek en herbruikbaar systeem voor de bediening, besturing en bewaking van tunnels. (CT8 2021)

Tunnels in de Blankenburgverbinding
De Blankenburgverbinding is een project waarmee Rijkswaterstaat een deeloplossing levert om de bereikbaarheid van de Rotterdamse regio te verbeteren. In dit project wordt een nieuwe snelweg aangelegd (A24) evenals een verdiepte aansluiting op de A20 en een hoge aansluiting op de A15. Kenmerkend zijn tevens de twee bijbehorende tunnels: de Hollandtunnel (landtunnel) en de Maasdeltatunnel (zinktunnel). Beide tunnels hebben zo hun eigen specifieke kenmerken die bouwconsortium BAAK voor verschillende uitdagingen stelt. (CT8 2021)

Nieuwe digitale ontwikkelingen bij Oosterweelverbinding in Antwerpen
Momenteel wordt er hard gewerkt aan de bouw van de Scheldetunnel, onderdeel van Oosterweelverbinding in Antwerpen. Er komt een nieuwe snelwegtunnel onder de Schelde, die de linkeroever en rechteroever aan de noordkant van de stad met elkaar verbindt. Zo ontstaat er rond Antwerpen een extra mogelijkheid om de Schelde te kruisen, naast de Kennedy- en de Liefkenshoektunnel. Door de aanleg van de Oosterweelverbinding, wordt een jarenlang knelpunt in het Vlaamse wegennet opgelost. Hoe wordt in dit ambitieuze en complexe project zo goed mogelijk gebruikt gemaakt van de nieuwste digitale innovaties? (CT 7 2021)

De Marieholmtunnel in Göteborg
Göteborg is jarenlang een belangrijk knelpunt geweest binnen het Europese transportsysteem. Om dat knelpunt weg te nemen is door Trafikverket, de Zweedse Rijkswaterstaat, een extra spoorbrug over de rivier Göta Älv aangelegd, alsmede een extra verkeerstunnel, de Marieholmtunnel. (CT 8 2020)

Maastunnel gerenoveerd; De Oude Dame is weer van de Rotterdammers
Nu ook de voetgangers- en fietstunnel gereed zijn vond op donderdag 15 oktober 2020 de overdracht plaats van de totaal gerenoveerde Maastunnel. Zo komt een einde aan een intensief samenwerkingsverband tussen de gemeente Rotterdam en bouwcombinatie CAM (Combinatie Aanpak Maastunnel, bestaande uit Mobilis, Croonwolter&dros en Nico de Bont). (CT 8 2020)

Op weg naar een energieneutrale tunnel
De minister van Infrastructuur en Milieu heeft in juni 2016 aan de Tweede Kamer laten weten dat het haar ambitie is om de netwerken die Rijkswaterstaat beheert voor 2030 energieneutraal te maken. Bij de Eerste Heinenoordtunnel is nu onderzocht wat de effecten zijn van het toepassen van transparante PV-panelen in daglichtroosters. (CT 8 2020)

Limfjordtunnel – deel 2: Tunnelonderhoud
Denen en Nederlanders blijven samenwerken bij afgezonken tunnels
Met de Limfjordtunnel Expert Group is de lange traditie van samenwerking tussen Denemarken en Nederland voortgezet tot in het steeds belangrijker wordende vraagstuk van tunnelonderhoud. De Limfjordtunnel heeft sinds lange tijd last van zettingen en lekkage. In dit artikel wordt nader ingegaan op de aanpak die is gevolgd om te komen tot een beoordeling van de conditie van de tunnel en om tot een strategie te komen voor het beheer, onderhoud en waar en indien nodig reparatie van de tunnel. (CT 1/2 2020)

Uitbreiding metrosysteem voor Olympische Spelen Parijs; Geprefabriceerde stempelramen voor Grand Paris Express
Om Parijs klaar te stomen voor de Olympische Spelen van 2024, wordt het huidige metrosysteem uitgebreid met 200 km en 68 nieuwe metrostations. De ligging in hartje Parijs en de beperkte opslagmogelijkheden op de bouwlocaties zorgen voor de nodige (logistieke) uitdagingen. (CT 8 2019)

Limfjordtunnel; Geavanceerde rekenmodellen vergroten inzicht in draagvermogen
In het kader van een ‘gezondheidsonderzoek’ van de 50 jaar oude Limfjordtunnel in Aalborg (Denemarken) zijn door een internationale expertgroep onder leiding van de Danish Road Directorate de afgelopen jaren een aantal studies en materiaalonderzoeken uitgevoerd. Daarbij bleek dat de oude tunnel niet voldeed aan de huidige normen. Het gebruik van meer geavanceerde rekenmodelleen en getoetst aan meer specifieke ontwerpkaders bleek hierbij uitkomst te bieden. (CT 8 2019)

Herstel zinkvoegen metrotunnel Rotterdam onder de Nieuwe Maas
Van de oudste metrotunnel in Nederland zijn de zinkvoegen beschadigd door een niet eerder onderkend fenomeen veroorzaakt door grondopspanning. Hierdoor blijkt de detaillering van de vasthoudconstructie van het beroemde Gina-profiel toch niet zo solide. Opdrachtgever RET, adviseurs van de gemeente Rotterdam en de aannemers BAM en Van Hattum en Blankevoort hebben voor het herstel een methode ontwikkeld die ze stap voor stap  ’s nachts kunnen uitvoeren zodat de metro-exploitatie geen hinder ondervindt. (CT 8 2019)

Ondergrondse uitbreiding Paleis het Loo
In Apeldoorn ligt één van de beroemdste gebouwen in Nederland, namelijk Paleis het Loo. In verband met de gewenste uitbreiding van de museale en tentoonstellingsruimten om een groter deel van de collectie te kunnen presenteren, aanpassing van de toegangen/entrees en de toegankelijkheid voor minder validen, alsmede vernieuwing van de gebouwinstallaties en de verplichting om aanwezig asbest te saneren is besloten om deze zaken te combineren. (CT 7 2019)

Innovaties in Gaasperdammertunnel – Tunneltechnologie: waar beton en bytes samenkomen
Om een tunnel te laten voldoen aan de Landelijke Tunnelstandaard (LTS) is meer nodig dan beton en asfalt. Een tunnel kan niet zonder LFV’s, Logische Functie Vervullers, zoals de verlichting en het ventilatiesysteem. Deze zijn 24/7 in gebruik, terwijl de matrixborden en slagbomen alleen bij afwijkende situaties of calamiteiten bediend moeten worden. Daar ligt een complex communicatiesysteem aan ten grondslag. Bij de Gaasperdammertunnel is het civieltechnische deel van de tunnel klaar en inmiddels is de onzichtbare, maar essentiële techniek achter de schermen met elkaar verbonden en getest. (CT 4 2019)

Parametrisch ontwerpen van spoorwegonderdoorgangen
Er wordt steeds meer met de trein, tram of metro gereisd en de eisen aan kwaliteit en service worden hoger. Dit zorgt voor een enorme impact op de netwerken voor openbaar vervoer. Samen werken aan een veilig en duurzaam transportnetwerk is dan ook de grootste opgave voor de railindustrie de komende jaren. En de digitalisering gaat hierbij helpen. De nieuwe mogelijkheden zoals parametrisch ontwerp leveren complexere en betere ontwerpen, het betrekt alle belanghebbenden vanaf het begin bij het ontwerpproces en verbetert de efficiëntie gedurende het gehele proces. (CT 3 2019)

Veilig vluchten in korte tunnels
Hoe weet je of weggebruikers bij brand veilig uit mijn tunnel kunnen vluchten? Zijn voor een goede luchtkwaliteit extra voorzieningen nodig? En leidt brandt tot ernstige schade aan de tunnelconstructie? Vragen waarmee veel beheerders van tunnels korter dan 250 meter worstelen. Met geavanceerde computersimulaties helpt Movares deze vragen te beantwoorden. (CT 8 2018)

Rotterdamsebaan: duurzaam staaltje tunnelbouw en kundig puzzelwerk
Met een gemiddelde snelheid van vijftien meter per dag baant tunnelboormachine ‘Catharina-Amalia’ zich soepel een weg door Haagse bodem voor de tweede tunnelbuis in de Rotterdamsebaan. Deze nieuwe verbinding tussen knooppunt Ypenburg en de Centrumring van Den Haag komt voor een belangrijk deel ondergronds, maar het traject vanaf de snelweg tot aan de groene rand van de stad (Vlietzone) wordt als verdiepte constructie aangelegd. Voorjaar 2019 is alle ruwbouw gereed. (CT 8 2018)

Beursplein Amsterdam: Bomenbunkersysteem op ondergrondse fietsstalling
De laatste hand wordt gelegd aan de nieuwe inrichting van Het Beursplein te Amsterdam. De uitdaging is het combineren van de bomen en de ondergrondse fietsenstalling onder het Beursplein voor 1.700 fietsen. Er is gekozen voor een boombunkersysteem; TreeParker, waarbij wortelopdruk gegarandeerd niet meer voorkomt en tevens geschikt is voor deze lage opbouw. (CT 7 2018)

Drielaagse parkeergarage Zuidas:
Kwaliteitscontrole van ankerpalen onder water
Tijdens de bouwvak was er op het project Valley aan de Amsterdamse Zuidas nog activiteit. Nu was het de juiste tijd om nauwkeurig meetwerk uit te voeren, omdat dat slecht samen gaat met andere bouwactiviteiten. Geschiktheidsproeven op de GEWI-palen werden uitgevoerd. (CT 7 2018)

Noord/Zuidlijn Amsterdam
De Noord/Zuidlijn metro, een van de meest ingewikkelde infrastructurele project uit de Nederlandse geschiedenis, is op 21 juli op feestelijke wijze geopend. Door het innoveren van bestaande technieken en de unieke ervaringen die zijn opgedaan in dit project, heeft Nederland een koploperspositie in tunneltechnieken verkregen in binnen- en buitenland. (CT 7 2018)

Bouwkuip ‘Merckt’in binnenstad Groningen
Voor de nieuwbouw van de Merckt in de binnenstad van Groningen is een gesloten bouwput met soilmix-wanden en plaat-wand fundatie ontworpen, waarbij gebruik is gemaakt van de van nature aanwezige waterremmende keileemlaag. De ontwerpkeuzen hebben geleid tot een economisch ontwerp met een zo laag mogelijk risicoprofiel. (CT 7 2018)

Bouwen onder een postzegel: Nieuw Rotterdams metrostation Dijkzigt
Het Maasstedelijke metronetwerk is het oudste en het meest uitgebreide van Nederland. Als onderdeel van de vernieuwing van de metrostations is recent metrostation Dijkzigt grondig uitgebreid. Het station kreeg een extra in- en uitgang bij de Hogeschool Rotterdam. (CT 8 2017)

Tunnels ontwerpen met onderhoud in het achterhoofd
Bij tunnels ligt na de bouw voor 95 procent vast, wat er aan onderhoud mogelijk is en wat de maximale beschikbaarheid is. Na de bouw wordt ook pas duidelijk hoe onderhoudsvriendelijk een tunnel is. Ontwerpbeslissingen blijken dan niet altijd gunstig uit te vallen voor de beheerder. Onnodig hoge onderhoudskosten en/of verminderde beschikbaarheid zijn het resultaat. Hoe komt dat nu? En wat gebeurt er dan eigenlijk precies? (CT 8 2017)

Project KRW IJssel: Uniforme standaard NLCS bespaart tijd
Na ruim zeven jaar nadert de afronding van het project KRW IJssel. In deze periode zijn elf nevengeulen aangelegd en zeventien oevers geoptimaliseerd. In oktober 2015 is Combinatie Ploegam – Van den Biggelaar gestart met de werkzaamheden aan de resterende oever- en geulmaatregelen. In totaal is zo’n tien kilometer IJsseloever plus nog eens twaalf kilometer nevengeul aangepast aan de Europese Kaderrichtlijn Water. Hierbij is gebruikt gemaakt van NLCS; de ervaringen van de ontwerper en de uitvoerder. (CT 8 2017)

Opsporen van gestuurde boringen en zinkers
Het voorkomen van graafschade aan ondergrondse kabels en leidingen is een doel op zich geworden en de driehoek van bedrijfsleven, overheid en onderwijs is zich sterk aan het maken voor regelgeving, kennisontwikkeling en innovatie. De bescherming tegen hoogwater grijpt in op de diepe  ondergrond en vraagt om detectie van ondergrondse infrastructuur. (CT 8 2017)

Bijzondere onderdoorgangen Zutphen
Het monumentale station van Zutphen ligt tussen het centrum en het in ontwikkeling zijnde woon- en bedrijvengebied de Noorderhaven en bedrijventerrein De Mars. Er was geen goede verbinding tussen deze gebieden, de bovengrondse spoorwegovergangen leverden forse wachttijden op voor het verkeer en risicovolle acties voor voetgangers die op het laatste moment nog onder de dalende spoorbomen de overweg wilden kruisen. Sinds eind 2015 zorgen twee onderdoorgangen, de Marstunnel en Kostverloren, ervoor dat de binnenstad en de beide gebieden goed aan elkaar zijn verbonden. Het project is heeft een eervolle vermelding gekregen bij de Schreuderprijs 2017. (CT 8 2017)

Een imposant sluitstuk van de HZMB afgezonken tunnel
In de Civiele Techniek themanummers ‘Tunnels & Ondergronds Bouwen’ van 2010, 2012 en 2015 is verslag gedaan van het ontwerp en de uitvoering van de brug-tunnelverbinding tussen Hongkong en het Chinese vasteland ter hoogte van Zhuhai. De ingebruikname van deze oeververbinding, waarbij Tunnel Engineering Consultants(TEC) al sinds de start bij betrokken is als Client Consultant en Design Reviewer, staat gepland voor februari 2018. Op 2 mei 2017 is de afgezonken tunnel gecompleteerd met de installatie van het laatste onderdeel, de sluitvoeg. (CT 8 2017)

Hong Kong Zhuhai Bridge Link: Chinees megaproject nadert voltooiing
Begin volgend jaar wordt één van ’s werelds meest uitdagende infrastructuurprojecten; de Hong Kong Zhuhai Macau Bridge Link (HZMB) opengesteld voor verkeer.
(Waterbouwdagspecial 2017)

Water funderen op water: Albert Cuypgarage Amsterdam
Een parkeergarage onder de Amsterdamse gracht: een uniek project. Een voorziening voor ruim 600 auto’s en 60 fietsen. Dit artikel zoomt in op de funderingswijze van de garage, die even bijzonder is als het project zelf. (CT 7 2017)

Afstudeeronderzoek: Lokale hydro-elektrische energieopslag in funderingspalen
De aanhoudende groei van wind- en zonne-energie maakt de vraag naar een duurzaam en betrouwbaar energieopslagsysteem steeds urgenter. In het afstudeeronderzoek van Marius Hendriks (TU Delft, Civiele Techniek) is gekeken naar de potentie van een kleinschalig, duurzaam energieopslagsysteem. Allereerst is onderzocht op welke manier het systeem de meeste energie kan leveren en vervolgens is er een ontwerp gemaakt waarbij dit opslagsysteem wordt toegepast. (CT 8 2016)

Renovatie Velsertunnel
De bijna zestig jaar oude Velsertunnel vormt een belangrijke verbinding van het Noordzeekanaal in de regio IJmond. De zo herkenbare ventilatiegebouwen in de vorm van hyacinten staan sinds 2014 op de monumentenlijst. De tunnel mag zich de oudste snelwegtunnel van Nederland noemen en is toe aan een grondige renovatie. (CT 8 2016)

Continu horizontaal beeld: Grondonderzoek optimaliseren met EM-metingen
Bij de controleronde van de Nederlandse waterkeringen in 2011 bleek de dijk tussen Waardenburg en Tiel niet te voldoen aan de veiligheidseisen. Voor een goed dijkverbeteringsplan zijn recente en vooral betrouwbare gegevens nodig. In dat kader heeft Fugro hier onder andere geofysisch grondonderzoek uitgevoerd met behulp van elektromagnetische (EM) metingen. (CT 8 2016)

Samenwerking kennis en praktijk: Innovatieve waterremmende laag
Sinds begin 2015 worden in de ‘Geohal’ van kennisinstituut Deltares proeven uitgevoerd met het injecteren van natuurlijke, waterremmende lagen op praktijkschaal. Deltares bedacht een nieuw middel en een nieuwe methode om een weerstandbiedende laag in de grond aan te brengen dat het grondwater tegenhoudt. Samen met Van ’t Hek Groep testen zij in het laboratorium hoe de laag het beste kan worden geïnjecteerd in de bodem. De volgende stap wordt het aanbrengen van een laag in een echt bodemprofiel. (CT 8 2016)

De Rotterdamsebaan werkt dankzij integrale benadering
De Rotterdamsebaan verbetert de bereikbaarheid van Den Haag, zorgt voor minder sluipverkeer op het onderliggende wegennet en is de motor voor de ontwikkeling van de wijk de Binckhorst. Na intensieve voorbereiding hebben betrokken partijen de handen ineengeslagen voor het grootste infrastructurele project van Den Haag en de duurzaamste tunnel van Nederland of zelfs Europa. De aansluiting van knooppunt Ypenburg op de Centrumring is in zicht. (CT 8 2016)

Energieneutrale tunnels zijn geen luchtkastelen
De minister van Infrastructuur en Milieu, Melanie Schultz van Haegen, heeft in juni 2016 aan de Tweede Kamer laten weten dat het haar ambitie is om de netwerken die Rijkswaterstaat beheert voor 2030 energieneutraal te maken. Hiertoe behoren ook de tunnels. (CT 8 2016)

Ontwerp complexe diepzeekademuur
Op Maasvlakte 2 in Rotterdam is Sif Group een offshore terminal van 42 hectare aan het bouwen voor productie, op- en overslag van megafundaties voor de offshore windmolenindustrie. Op de terminal worden sinds afgelopen zomer stalen fundaties (monopiles) geproduceerd. De combinatie MariTeam, een samenwerkingsverband tussen Iv-Infra, SBE en MUC, is onder zeer hoge tijdsdruk verantwoordelijk voor het project. (CT 8 2016)

Vezelversterkt reparatiemateriaal
Als een betonnen constructie, zoals een brug of viaduct, begint te scheuren, zijn er verschillende manieren om deze scheuren te repareren. Promovenda Mladena Lukovic, TU Delft, onderzocht de geschiktheid van een nieuw ontwikkeld, cementgebonden materiaal, strain hardening cementitious composite (SHCC), om daarmee scheuren in  betonnen constructies te kunnen repareren. (CT 5/6 2016)

Veilige constructies door slimme glasvezelsensoren
Continu meten ofwel monitoren kan veel essentiële informatie opleveren over het gedrag van een constructie. Door het innovatieve glasvezelsensor-systeem van Fugro is nauwkeurige monitoring van bijvoorbeeld tunneldelen of andere ondergrondse constructies een stuk voordeliger geworden. (CT 4 2016)

Ondertussen bij de A2-tunnel in Maastricht
Voor een betere bereikbaarheid van de stad en doorstroming van het verkeer wordt in Maastricht gebouwd aan het project A2 Maastricht. Het meest bekende onderdeel van het project is ongetwijfeld de eerste dubbellaagse tunnel in Nederland tussen de knooppunten Geusselt en Europaplein. (CT 8 2015)

Risicobeheersing bij ondergronds bouwen
In een dichtbebouwd land als Nederland is ondergronds bouwen een noodzaak geworden om een goede infrastructuur in stand te houden en te blijven ontwikkelen. Aan het ondergronds bouwen in stedelijk gebied zijn diverse risico’s verbonden. Hoe deze risico’s te beheersen? (CT 8 2015)

Renovatie Velsertunnel
De Velsertunnel is de oudste snelwegtunnel in Nederland en toe aan een grote renovatie. Rijkswaterstaat vernieuwt vrijwel alle tunneltechnische installaties, vergroot de doorrijhoogte en past de vluchtwegen aan. Na de renovatie voldoet de Velsertunnel ook aan de veiligheidsnorm uit de Tunnelwet, dat is ruim op tijd voor de wettelijke deadline van mei 2019. Vanaf april 2016 starten de renovatiewerkzaamheden gedurende een complete afsluiting van negen maanden. (CT 8 2015)

De Hongkong Zhuhai Macau Bridge Link. De stand van zaken
In de Civiele Techniek themanummers Tunnels & Ondergronds Bouwen van 2010 en 2012 is verslag gedaan van het ontwerp en de uitvoering van de brug-tunnelverbinding tussen Hongkong en het Chinese vasteland ter hoogte van Zhuhai. De geplande opleverdatum van eind 2016 nadert nu snel en het is daarom goed om de balans op te maken van dit prestigieuze project, waar Tunnel Engineering Consultants (TEC) al sinds de start bij betrokken is als Client Consultant en Design Reviewer. (CT 8 2015)

Rotterdamsebaan; stadsontsluiting met boortunnel
De Rotterdamsebaan is een nieuwe stadsontsluiting van de gemeente Den Haag die grofweg loopt van knooppunt Ypenburg (A4/A13) naar de Binckhorstlaan. Het tracé omvat een verdiepte ligging om een viertal wegen te kruisen en een boortunnel richting het stadscentrum onder de archeologische vindplaats van het Forum Hadriani door. (CT 8 2015)

Eerste ‘alliantie-onderdoorgang’ in voorbereiding
Met de TunnelAlliantie introduceerde ProRail vorig jaar een nieuwe aanpak om onderdoorgangen te realiseren. Voor initiatiefnemers moet dit resulteren in kortere doorlooptijden, een transparanter proces en meer zekerheid over de projectkosten. De eerste ‘alliantie-onderdoorgang’ is inmiddels in volle voorbereiding door Antea Group en staat gepland bij de Hoven, Gelderland. (CT 8 2015)

Draadloos vinger aan de pols bij bruggen en tunnels
In Twente zal na de zomer een aantal bruggen en viaducten worden uitgerust met een nieuw ontwikkeld draadloos sensorsysteem waarmee de conditie van de kunstwerken continu in de gaten wordt gehouden. De technologie is afkomstig van de Universiteit Twente. (CT 5/6 2015)

Nieuwe aanpak veilige vluchtweg
De definitie van een veilige vluchtweg is vaak onderwerp van discussie, maar zeker is dat het overdrukventilatiesysteem hier een cruciale rol in speelt. Traditioneel worden overdruk- en tunnelventilatiesystemen als een stand-alone-installatie beschouwd. Royal HaskoningDHV heeft samen met haar partner voor het project Coentunnel onderzoek uitgevoerd naar een meer verfijnde methode, waarbij het tunnelventilatie- en overdrukventilatiesysteem als één geïntegreerd ventilatiesysteem is beschouwd. (CT 8 2014)

Bodemverontreinigingen en werken in de ondergrond
Dagelijks wordt er bij werkzaamheden in de ondergrond, vooral in binnenstedelijk gebied, verontreinigde grond aangetroffen. Bij het aantreffen en verwijderen van deze verontreinigde grond gelden wettelijke veiligheidsmaatregelen. Soms moeten daarnaast extra technische voorzieningen komen om blootstelling aan verontreiniging te voorkomen. (CT 8 2014)

Integraal ontwerp voor Neherkade verkort de bouwtijd
De Neherkade in Den Haag krijgt vanaf 2014 een nieuwe inrichting. Met de nieuwe inrichting moeten de doorstroming van het verkeer, de verkeersveiligheid en de luchtkwaliteit worden verbeterd. Begin januari 2014 heeft gemeente Den Haag de combinatie Besix – Dura Vermeer (CBDV) de opdracht gegeven om het project te ontwerpen en te bouwen. Met een slim aanbiedingsontwerp hebben Iv-Infra en CBDV de CO2-uitstoot tijdens de bouw weten te reduceren en kan de luchtkwaliteit in de gebruiksfase optimaal worden verbeterd. (CT 8 2014)

Belevingsaspecten bij ondergrondse ruimten en tunnels
De mensheid heeft van oudsher ervaring met het gebruik van ondergrondse ruimten, die veelal als schuilplek dienstdeden. Wellicht daardoor worden ondergrondse ruimten vaak geassocieerd met onveiligheid, benauwdheid en opgesloten zitten. Het ontwerpen van ondergrondse ruimten zal dus speciaal gericht moeten zijn op het positief beïnvloeden van de belevingswaarde van deze ruimten. (CT 8 2014)

Virtueel testen bespaart tijd en geld
Met behulp van virtuele technieken kunnen de veiligheidssystemen van tunnels al in een vroeg stadium van de bouw worden getest. Advies- en ingenieursbureau Movares heeft een virtueel testmethode ontwikkeld die niet alleen tijdwinst oplevert, maar ook de kans op een te late oplevering met alle bijkomende kosten minimaliseert. (CT 8 2014)

Nieuwe fundering voor De Waag in Amsterdam
De oude fundering van De Waag in Amsterdam is in slechte staat; de fundering moet geheel worden vervangen. De beperkte werkruimte en de kwetsbaarheid van het historische pand zijn zijn hierbij belangrijke aandachtspunten. (CT 7 2014)

Combinatie bouw met restauratie – Parkeergarage St.-Jan ´s-Hertogenbosch

Vlakbij het stadscentrum van ‘s-Hertogenbosch wordt op het Vonk en Vlam-terrein een drielaags parkeergarage gebouwd. De bouw wordt gecombineerd met de restauratie van de vestingwerken. (CT 7 2014)

De nieuwe NEN 2443 een jaar later…
De nieuwe (herziene) NEN 2443 ‘Parkeren en stallen van personenauto’s op terreinen en in garages’ is nu een jaar in gebruik. Tijd voor een evaluatie van de ervaringen. (CT 3 2014)

Kustwerk Katwijk – Parkeren onder veilige duin in Katwijk
De kust bij Katwijk voldoet niet aan de wettelijke veiligheidsnorm. Door het aanleggen van een dijk in het duin is er ruimte voor een ondergrondse parkeergarage. (CT 3 2014)

Aanleg Rotterdamsebaan
De druk op de Utrechtsebaan bij Den Haag is al jaren groot en neemt alleen maar toe. Dagelijks staan automobilisten in de rij om de stad in of uit te rijden. De gemeente Den Haag wil ervoor zorgen dat Den Haag een aantrekkelijke plek blijft om te wonen en te werken en dat het voor bedrijven een goede vestigingsplek blijft. Daarom wordt hard gewerkt aan de bereikbaarheid van de stad, onder andere door de aanleg van de Rotterdamsebaan. (Waterbouwdagspecial 2013)

Landtunnel A4 Delft-Schiedam
September 2009 besliste de regering dat ‘de vergeten snelweg’ er toch echt zou komen. Belangrijk onderdeel van het project is de aanleg van een landtunnel. (CT 8 2013)

Tunnel van de Toekomst: Sociotechniek
Onder de Weg van de Toekomst (N329, Oss) zit een unieke fietstunnel. De tunnel interacteert met zijn gebruikers  en gebruikers kunnen via de tunnel met elkaar communiceren. (CT 8 2013)

Gracht en volautomatische parkeergarage voor Noordwal-Veenkade
In Den Haag wordt gewerkt aan een ondergrondse parkeergarage met volautomatische autoberging en het vernieuwen van twee bruggen. Ook wordt de 90 jaar oude gracht hersteld. (CT 8 2013)

Ondergrondse schatkamer in Utrecht
Door Stichting Domplein 2013 wordt momenteel de zogenoemde Schatkamer II  gerealiseerd. De nieuwbouw betreft een ondergronds bezoekerscentrum onder het Domplein dat via een leidingentunnel aansluit op de al bestaande Schatkamer I. (CT 8 2013)

Rotterdam Centraal: Grootste ondergrondse fietsenstalling in Nederland

Modern, kleurrijk en ondergronds: dat zijn de belangrijkste pijlers van de nieuwe fietsenstalling op het drukke Stationsplein in Rotterdam. (CT 8 2013)


Uitdagingen en kansen van stalen zinktunnels

De Nederlandse zinktunnel bestaat uit betonnen gesegmenteerde tunnelelementen, die door middel van tijdelijke voorspanning bij elkaar worden gehouden. Deze voorspanning wordt na plaatsing van de tunnelelementen op hun fundering verwijderd, om zo een flexibele kettinglijn te vormen die in staat is om de zettingen van zeer slappe ondergrond te kunnen ondergaan. (CT 8 2013)

West- en Oostpassages Amsterdam CS
Twee poortvrije passages maken het binnenkort voor reizigers, bezoekers en inwoners van Amsterdam mogelijk om zonder OV-chipkaart van het Centraal Station naar het IJ te lopen. (CT 8 2013)

Boorproces Sluiskiltunnel voltooid
Tien maanden na de start van het boorproces is tunnelboormachine Boorbara op 1 november 2013 doorgebroken in de tijdelijk met water gevulde ontvangstschacht. (CT 8 2013)

Bouwput- en kelderontwerp Groninger Forum
Door in een vroeg stadium de juiste keuzes te maken, gestuurd vanuit de geotechnische mogelijkheden en door innovaties te combineren met bewezen techniek, zijn tijdens de bouw van Het Groninger Forum de risico’s beperkt en de hoge ambities bereikt. (CT 7 2013)

SKBodemtool: Ondergrondse en bovengrondse kennis ontsloten
Veel informatie en kennis over boven- en ondergrond zijn bekend. Om de juiste informatie op het juiste moment door de juiste mensen te laten gebruiken is de SKBodemtool, ontwikkeld door een samenwerkingsverband van SKB, RO2 en StrateGis. (CT 7 2013)

Het nieuwe Hoog Catharijne – Vijflaagse parkeergagage
Winkelcentrum Hoog Catharijne in Utrecht verbindt het oude stadscentrum van Utrecht met het Centraal Station. Gemeente Utrecht wil nu het hele stationsgebied vernieuwen. Hiertoe is een omvangrijk ontwikkelplan gemaakt voor het nieuwe Hoog Catharijne, waaronder een vijflaagse parkeergagage. (CT 7 2013)

Horizontal Directional Drilling in stadscentrum – Het warmtenet van Rotterdam

In oktober 2013 stroomt de eerste warmte door het nieuwe warmtenet van Rotterdam. Het resultaat van een constructieperiode van ruim anderhalf jaar en een voorbereidingsperiode van enkele jaren. (CT 7 2013)

Het Groninger Forum
De Martinitoren zal de skyline van de Groninger binnenstad gaan delen met het Groninger Forum (34.000 m² ), Daarbij komen onder andere ook een nieuw stadsplein, ondergrondse parkeergarage en een fietsenkelder. (CT 4 2013)

Eerste paluduct van Nederland: Aquaduct De Galamadammen
In november 2007 is het aquaduct De Galamadammen geopend. Het aquaduct is ingericht als ‘paluduct’, waarbij een natte ecologische zone over het aquaduct is gelegd. In 2009 is onderzocht of het paluduct inderdaad passeerbaar is voor fauna. In dit artikel worden de resultaten voor het eerst gepubliceerd. (CT 3 2013)

Nijverdal toneel van nieuwe aanpak VTTI – Model based engineering keerpunt in tunnelbouw
De veiligste tunnel is een afgesloten tunnel. Een flauwe grap, maar een waarheid als een koe. Het is namelijk een zeer complex karwei om de veiligheid van een tunnel al in de ontwerpfase aan te tonen en te garanderen bij de openstelling ervan. (CT 8 2012)

Ondertunneling A2 Maastricht  – De Groene Loper
Er wordt nog steeds hard gewerkt aan de ondertunneling van de A2 in Maastricht. Na realisatie van de dubbellaags tunnel verdwijnt eind 2016 het verkeer tussen kruispunt Geusselt en knooppunt Europaplein ongeveer 2,3 kilometer onder de grond. (CT 8 2012)

Risicobeheersing bij aanleg Noord/Zuidlijn
Eind 2012 is de aanleg van de Noord/Zuidlijn in Amsterdam nog in volle gang. Een groot gedeelte van de werkzaamheden vindt plaats onder het drukke stratenpatroon van de Amsterdamse binnenstad. Risicobeheersing is bij een dergelijk project van groot belang. (CT 8 2012)

Duurzaam rendement op parkeergarages
Omvangrijke bouwprojecten vragen om complete overeenstemming tussen bouwer en opdrachtgever. De praktijk blijkt echter vaak weerbarstig. Maar al te vaak blijken de ontwikkelaar en de uiteindelijke exploitant van een gebouw met een heel andere blik naar een nieuw te realiseren complex te hebben gekeken. Met name in het geval van parkeergarages duikt dit probleem steeds vaker op. (CT 8 2012)

De Hongkong Zhuhai Macao Bridge Link
Eind 2010 is het contract voor Hongkong Zhuhai Macao Bridge Link (HZMB Link) en de kunstmatige eilanden gegund aan een Chinese aannemerscombinatie onder leiding van CCCC (China Communication Construction Company) en sindsdien is de bouw in volle gang. (CT 8 2012)

ZwolleSpoort: Waarmaken van ambities
In het najaar is gestart met de uitvoering van het project ZwolleSpoort. Een onderdeel hiervan is de vervanging van de huidige perrontunnel, door een nieuwe, bredere tunnel. Om de overlast voor de reizigers tot een minimum te beperken is er gekozen voor een spectaculaire uitvoeringsmethode. (CT 8 2012)

Parkeergarage: uit betonpuin herrezen
Waar laat je het betonpuin als de bouw van nieuwe autowegen terugloopt en het niet meer als fundering kan worden gebruikt? TU Delft en Strukton Civiel voeren gedurende vier jaar het pilotproject ‘C2CA’ uit bij de sloop van twee kantoortorens en de bouw van een parkeergarage in Groningen. (CT 4 2012)

Aanleg Sluiskiltunnel op schema
Tien maanden na de opdrachtverlening aan de bouwcombinatie BAM-TBI is de uitvoering van de Sluiskiltunnel in augustus 2011 van start gegaan. (CT 3 2012)

Interview: Asset management ontdekt sleufloos
Prof. Johan Bosch en dr. Wout Broere, beiden Technische Universiteit Delft, over de stand van zaken van sleufloze technieken. (CT 8 2011)

Nieuwe Westelijke Oeververbinding
Om de bereikbaarheid van de Rotterdamse regio te verbeteren is er onderzoek gedaan naar een zogenaamde Nieuwe Westelijke Oeververbinding (NWO). Doel daarvan is de A15 Maasvlakte/Mainport Rotterdam te verbinden met de A20 Westland/Haaglanden. Daarvoor zijn twee opties bekeken: het zogenaamde Blankenburgtracé en het Oranjetracé. (CT 8 2011)

Le Grand Paris Métro
Parijs krijgt er een nieuw metronetwerk bij: de Grand Paris Métro, 155 kilometer lang. Het is met een begroting van ruim € 20 miljard naar verluidt momenteel het grootste infrastructurele project in Europa. (CT 8 2011)

De Fehmarnbelt Fixed Link
In september 2008 hebben Duitsland en Denemarken een overeenkomst gesloten voor een vaste oeververbinding tussen Lolland (DK) Fehmarn (D), ter vervanging van de huidige veerbootverbinding over de Fehmarnbelt in 2020. Het wordt de langste gecombineerde weg- en spoortunnel en de langste zinktunnel ter wereld. (CT 8 2011)

De Groene Loper
Eén van de belangrijkste onderdelen van het plan ‘De Groene Loper’ voor A2 Maastricht is de ondertunneling van de A2, waarmee de snelweg onder de grond komt te liggen. Het project, dat wordt uitgevoerd door Avenue2 bestaat uit een aantal onderdelen, die een samenhangend geheel vormen. (CT 8 2011)

ZwolleSpoort
Door de komst van de Hanzelijn, moet de capaciteit van Station Zwolle worden vergroot. In het project ZwolleSpoort wordt gebouwd aan een station van de toekomst. Belangrijk onderdeel van dit project is de bouw van een nieuwe passagierstunnel. (CT 8 2011)

Ondergrondse uitbreiding van het Drents Museum
Het Drents Museum in Assen wordt verruimd door middel van een grote en complexe ondergrondse uitbreiding. Het museum bevindt zich op een historisch rijke plek in het centrum van de stad, waar strenge eisen gelden omtrent trillingen en vervormingen. (CT 8 2011)

Churchill Avenue
Een groep betrokken inwoners uit Leiden, verenigd in een burgerinitiatief, heeft in 2008 voorstel ingediend voor een lange verkeerstunnel in Leiden als één van de alternatieven in de studie voor de RijnlandRoute van de provincie Zuid-Holland. (CT 8 2011)

Spoorzone Delft: een tunnel dwars door de stad
In hartje Delft wordt al geruime tijd aan een spoortunnel gebouwd. Over een lengte van bijna tweeënhalve kilometer ligt de bouwput door de stad heen. In ruim tien jaar tijd ondergaat de gehele spoorzone een metamorfose. (CT 8 2011)

Tunnelveiligheid gebaat bij standaardisatie
Sinds afgelopen zomer stelt Rijkswaterstaat contractueel standaardeisen aan de aanleg van tunnels. De standaardisatie moet voorkomen dat er discussies ontstaan over het noodzakelijke veiligheidsniveau en afrekenen met verschillen in de interpretatie van de regels. (CT 8 2011)

Combiplan Nijverdal: Keurig keuren met Systems Engineering
Het Combiplan Nijverdal betreft een grootschalig infrastructureel project in Oost-Nederland. De aannemerscombinatie past Systems Engineering toe voor het succesvol realiseren van het project. (CT 4 2011)

Dijk en tunnel in één
De Houthaven aan het IJ in Amsterdam wordt nieuw leven ingeblazen. Een tunnel en dijk in één vormt hierbij een bijzondere schakel tussen de nieuwe wijk Houthaven en de bestaande Spaarndammerbuurt. (CT 4 2011)

Interview: Nederland moet positie afzinktunnels internationaal uitbuiten
Hans de Wit over afzinktunnels als exportproduct (CT 8 2010)

Veiligheid tunnels; nog veel onduidelijkheid
De wetgeving op het gebied van tunnelveiligheid voor Nederlandse tunnels gaat in op zowel technische als organisatorische en procesmatige aspecten voor de veiligheid voor de weggebruikers. Het doel van de wet is het uniformeren van het veiligheidsniveau van wegtunnels en het vastleggen van taken en verantwoordelijkheden van betrokken partijen. (CT 8 2010)

Tunnelveiligheid na ‘Leidsche Rijn’
‘Goed is goed genoeg’, zei demissionair minister van Verkeer en Waterstaat Eurlings ‘Nog beter, betekent heel vaak disproportionele ellende in de oplevering. Luidt Leidsche Rijn een nieuwe fase in binnen de tunnelbouw? (CT 8 2010)

Centrale bewaking van 23 Oostenrijkse tunnels
De opdracht om alle tunnelsystemen in het gebied van de provincie Kärnten, samen met de installatiebediening, in een hiërarchisch hogere, overkoepelende centrale besturing onder te brengen, is zonder problemen succesvol uitgevoerd. (CT 8 2010)

Bouwlogistiek verkeerstunnels
Bouwprojecten kunnen veel verkeersoverlast veroorzaken, zeker in stedelijk gebied. Reden voor Ingenieursbureau Amsterdam (IBA) om een model te ontwikkelen, dat in een vroeg stadium inzicht geeft in mogelijke verkeersoverlast. (CT 8 2010)

Vluchtroute-informatie van levensbelang
Binnen Nederland vinden slechts zeer weinig ongevallen plaats in tunnels door streng geformuleerde richtlijnen. Maar wat te doen als er wel een ongeval plaatsvindt en de situatie levensbedreigend is? (CT 8 2010)

Hulp bij ontwerp tunneltechnische installaties
Op dit moment liggen er grote vraagstukken rond de realisatie van nieuwe verkeerstunnels in Nederland. Het knelpunt zit vooral bij de tunneltechnische installaties. Binnen de sector wordt gewerkt aan standaardisering van processen en systemen om problemen in de toekomst te voorkomen. (CT 8 2010)

Nieuwe brug-tunnelverbinding tussen Hongkong en China verlegt grenzen
Het Nederlandse Tunnel Engineering Consultants (TEC) is betrokken bij de nieuwe brug-tunnelverbinding tussen Hongkong en het vasteland van China, Hongkong Zhuhai Macao Bridge Link. (CT 8 2010)

De Groene Loper
De Groene Loper is de naam van het plan voor de integrale gebiedsontwikkeling inclusief ondertunneling voor A2 Maastricht. Een plan dat niet verstorend, maar juist versterkend werkt op de vriendelijkheid en intimiteit van Maastricht. (CT 8 2010)

Integrale advisering ondergronds bouwen
Voor de nieuwbouw voor de Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie (ZLTO) in Den Bosch is gebruik gemaakt van nieuwe technieken, die het project technisch en financieel haalbaar maakten, maar op details veel aandacht vragen. (CT 8 2010)

Continue monitoring funderingslaag bestaande tunnelbuis
Bij de aanleg van de Tweede Coentunnel zijn de marges op verschillende terreinen erg krap. Coentunnel Construction heeft Fugro ingeschakeld om de bestaande nulmonitoring uit te breiden en aansluitend de bemande monitoring uit te voeren. (CT 8 2010)

Museumparkgarage Rotterdam
Momenteel is de afbouw van de Museumparkgarage en Ondergrondse Waterberging in Rotterdam op een oor na gevild. Een project dat zijn ups en downs heeft gekend.  (CT 7 2010)

Horizontal Directional Drilled Wells – HDDW: Nieuwe techniek voor horizontale filters
Verticaal geboorde filters worden sinds jaar en dag gebruikt voor drinkwaterwinning, saneringen, peilbeheer en warmte- koude opslag (WKO). Voor peilbeheer en drinkwaterwinning in de duinen worden ingegraven horizontale filters gebruikt, die lastig te regenereren zijn. De positieve eigenschappen van deze twee typen filters samen vormen HDDW. (CT 7 2010)

Toepassing van bolconus en insitu-vane: De sterkte van slappe grond
Grondonderzoek op slappe gronden, zoals veen en slib/silt is niet altijd eenvoudig. Een mogelijkheid om een betrouwbare meting van de sterkte en de stijfheid van slappe klei en veen uit te voeren is met de bolconus en de insitu-vane. CT 5/6 2010

Interview met Jack Amesz over vijf jaar het Souterrain: Probleemtunnel werd stadsicoon
De Haagse tramtunnel het Souterrain kende veel problemen, maar nu is het de ‘mooiste tramtunnel’ van Nederland. Civiele Techniek sprak met ir. Jack Amesz, algemeen directeur van het Centrum Ondergronds Bouwen en directeur van Ingenieursbureau Den Haag over de afdronk van vijf jaar Souterrain. CT 8 2009

Ondergrondse parkeergarage in Haarlem
In het gebied rond de Raaks in Haarlem worden twee ondergrondse parkeergarages gebouwd. Bovenop de ondergrondse parkeergarages worden diverse bouwblokken gerealiseerd met daarin woningen, winkels en kantoren, waaronder het nieuwe stadskantoor van de gemeente Haarlem.  CT 8 2009

Tweede Coentunnel en Westrandweg
Begin september heeft minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat het officiële startsein gegeven voor de aanleg van de Tweede Coentunnel. In 2012 moet de tunnel gereed zijn. CT 8 2009

Grondverbeteringstechnieken in Nederland, deel 2: Voorbeeldprojecten
In het vorige artikel is een onderscheid gemaakt tussen de verschillende categorieën grondverbeteringstechnieken en is er ingegaan op injectietechnieken, mechanische grondmenging en grondbevriezingstechnieken. In dit artikel zullen van deze technieken enkele voorbeelden worden gegeven van recente toepassing in Nederland. CT 8 2009

Leidingenpassage op 42 meter onder het maaiveld
Met vaarwegen van 20 meter diep en een haveningang van 600 meter breed kunnen de containerreuzen van de wereld vanaf 2013 afmeren in de Rotterdamse haven. Om de Yangtzehaven als toegangsweg naar Maasvlakte 2 gereed te maken, is deze zomer gestart met de eerste voorbereidende werkzaamheden. CT 8 2009

De Fehmarn Belt Link
Met de ondertekening van het verdrag tussen Denemarken en Duitsland in september 2008 is een start gemaakt met de realisering van de Fehmarn Belt vaste oeververbinding die Scandinavië (Denemarken) met het Europese vasteland (Duitsland) gaat verbinden. CT 8 2009

Nieuw middel voor effectief risicomanagement
Monitoring en kwaliteitscontrole zijn uitstekende gereedschappen voor risicomanagement bij ontwerp en aanleg van bouwputten in stedelijk gebied. De omvang van de monitoring en de relatie met het ontwerp- en uitvoeringsproces zijn in veel gevallen echter nog onderbelicht. Door goed gebruik te maken van monitoring kan meerwaarde ontstaan voor civiele projecten. CT 8 2009

Spoortunnel Delft
Vanwege de groeiende intensiteit van het treinverkeer, de onmogelijkheid het spoor te verdubbelen op het spoorviaduct en de mogelijkheid de vrijkomende gronden te herontwikkelen, hebben ProRail en de gemeente Delft opdracht gegeven tot de realisatie van een spoortunnel. CT 8 2009

Nieuwe onderdoorgang en voorpleinen voor Station Hilversum
In oktober is de nieuwe tunnel voor fietsers en voetgangers onder Station Hilversum officieel geopend. Deze fiets- en voetgangerstunnel is gecombineerd met een nieuwe reizigerstunnel en is in totaal 16 meter breed, waardoor een sociaal veilige en ruimtelijke passage is gerealiseerd. CT 8 2009

Monitoring tot 40 m onder maaiveld
In opdracht van de gemeente Rotterdam realiseert de Belgische aannemer BESIX in het centrum een ondergrondse parkeergarage van vijf verdiepingen. Fugro verzorgt tijdens de bouwwerkzaamheden uitgebreide geotechnische en geodetische monitoring in deze uitdagende omgeving. CT 8 2009

Vernieuwde spooronderdoorgang ‘De Put’ in Den Haag
Trillings- en geluidsmetingen volgens prognoseVoor de vervanging van de huidige spooronderdoorgang ‘De Put’ in Den Haag was het noodzakelijk om de effecten van de werkzaamheden op de omgeving voorafgaand aan het werk te voorspellen. CT 7 2009

Noord/Zuidlijn in Amsterdam Noord op schema
In de komende jaren worden rond het metrostation Buikslotermeerplein diverse projecten gerealiseerd, zoals een bibliotheek, theater, bioscoop, busstation, 3.300 woningen en een forse uitbreiding van het winkelcentrum. Het project Noord/Zuidlijn moet hinder in de bestaande omgeving voorkomen en afstemming met deze belangrijke Amsterdamse omgevingsprojecten bevorderen. Hoe gaat de Noord/Zuidlijn in Amsterdam Noord om met deze dubbele taak, met vaak tegenstrijdige belangen? CT 4 2009

‘A2 stadpassage’-Maastricht op schema
Op 16 januari sloot de inspraakronde voor drie projectplannen, waarmee met project ‘A2 stadpassage’ een belangrijke stap werd gezet. Het moet niet alleen de flessenhals van de A2 ter hoogte van Maastricht oplossen, maar moet ook zorgen voor een herontwikkeling van de hele stedelijke omgeving. Geschatte kosten: € 683 miljoen. CT 3 2009

Almelo Verdiept
In Almelo krijgt de verdiepte spoorbak steeds meer zijn uiteindelijke vorm. Op 2 juni 2009 is het zover: dan rijdt de eerste trein door de verdiepte spoorligging in Almelo. CT 3 2009

Drie jaar Tunnelwet: ‘Streng, maar dat waren we al’
Is ons land niet een beetje te streng geweest met de nieuwe Tunnelwet? ‘Nee,’ vindt tunnelveiligheidsautoriteit ir. Evert Worm (Rijkswaterstaat). Nederland was al streng, vindt hij en bovendien, de bouwtechnische impact van de nieuwe tunnelwet is klein. CT 8 2008

Onderzoek naar de mogelijkheden tot integraal tunnelbeheer: Beheerorganisatie Zuidas
De Zuidas in Amsterdam is een actueel voorbeeld van meervoudige invulling van de stedelijke ruimte. Als drie verschillende modaliteiten – spoor, weg en metro – gezamenlijk ondergronds worden gebracht, is de verwachting dat zij qua tunnelveiligheid in elkaars invloedsfeer komen. CT 8 2008

Zakencentrum Almere krijgt hoogste en diepste punt van Flevoland
Voor de gebruikers van een nieuw kantorencomplex in Almere  worden twee ondergrondse parkeergarages gerealiseerd met een totaal parkeeroppervlak van circa 40.000 m2 verdeeld over vier verdiepingen. CT 8 2008

Bestuurlijke koudwatervrees belemmert: blik onder het maaiveld
Als we van Nederland een aantrekkelijk en leefbaar land willen maken, moeten we inzetten op ondergronds bouwen. Dit stellen ontwerpregisseur waterbouw Ad van Gils en commercieel manager Huub van Velzen van Dura Vermeer Beton- en Waterbouw. ‘Wij hebben de nodige kennis en techniek in huis, het vereist alleen veel lef van bestuurders om het daadwerkelijk te doen.’  CT 8 2008

Nieuwe spoorwegtunnel Schuman-Josafat in Brussel
Het totale GEN (Gewestelijk ExpresNet) -project  in Brussel omvat dertien deelprojecten, waarvan op dit moment het ombouwen van het station Brussel-Schuman en het bouwen van een nieuwe spoortunnel  worden uitgevoerd. CT 8 2008

Rotterdam CS: Fundering Randstad
Het Lightrailproject van RandstadRail wordt eind 2008 opgeleverd. Het werk omvatte de realisatie van drie civieltechnische bouwstenen: een tunnelverbinding met ondergronds station tussen Hofplein en Rotterdam CS, het nieuwe metrostation CS en het bovengronds tracé, inclusief haltes ter opwaardering van de Hofpleinlijn naar RandstadRail-exploitatie. CT 8 2008

Project Coentunnel vereist langetermijnvisie
De noordelijke ring van Amsterdam behoort tot de vijf drukste verkeersknooppunten in Nederland. Om de capaciteit en doorstroming van het drukke verkeersgebied Coenplein te verbeteren, besloot Rijkswaterstaat tot een grootschalige aanpak die ook op lange termijn effectief zou zijn. CT 8 2008

Ondergrondse bagagekelders: Schiphol, niet alleen actief in de lucht
De meeste mensen associëren Schiphol met lucht. Minder bekend is dat er een groot ondergronds netwerk gerealiseerd is ten behoeve van bagageafhandeling. Geïntegreerd met andere bouwactiviteiten zijn inmiddels diverse kelders, verbonden door middel van tunnels met de stationsgebouwen, gerealiseerd. CT 8 2008

Nut van omgevingsbeïnvloeding-analyse (Ondergronds) parkeren zonder brokken?!
Om ondergrondse parkeergarages ‘zonder brokken’ te kunnen realiseren, moet bijzondere zorg worden besteed aan de bouwwerkzaamheden. In dit artikel wordt aandacht gegeven aan de state-of-the-art van (ontwerp)voorspellingen en meetkundige bewaking of monitoring. Met behulp van deze instrumenten kan namelijk vanuit het perspectief van omgevingsbeïnvloeding een risicoanalyse – en aan de hand daarvan – een optimaal ontwerp worden gemaakt. CT 8 2008

Spoorzone Delft
Na jaren voorbereiding gaat de spoorlijn in Delft eindelijk ondergronds. Onlangs is het contract gegund aan een aannemerscombinatie die per medio 2009 zal gaan starten met de bouw van een tunnel en vervolgens de herinrichting van het maaiveld. CT 8 2008

Combiplan Nijverdal: Gecombineerde weg- en spoortunnel
Rijksweg N35 vormt ter plaatse van Nijverdal een knelpunt in de verbinding Zwolle – Almelo. Rijkswaterstaat laat deze rijksweg over een traject met een lengte van circa 6 kilometer verplaatsen en ProRail zorgt er voor dat de spoorlijn ten noorden van de nieuwe rijksweg komt te liggen. Het belangrijkste kunstwerk is een gecombineerde weg- en spoortunnel. CT 8 2007

Busan-Geoje Fixed Link in Zuid Korea: tunnelbouw op zee
Op dit moment wordt bij het Zuid-Koreaanse Busan op volle zee gewerkt aan een zeven kilometer lange brug-tunnelverbinding tussen de miljoenenstad Busan en het eiland Geoje. De ambities en uitdagingen in dit project zijn groot. Vanaf 2010 moet de verbinding weerstand bieden aan tyfoons, aardbevingen en tsunamies. CT 8 2007

Prof. Johan Bosch: Succes van ondergronds bouwen vraagt om coördinatie
In ons dichtbevolkte, verstedelijkte deltagebied moeten en kunnen ruimtelijke ordeningsproblemen steeds vaker ondergronds worden opgelost. En met succes. De belangstelling voor ondergrondse infrastructuur neemt zulke vormen aan dat het tijd wordt voor beleid, bijvoorbeeld in de vorm van Ondergrondse Ruimtelijke Ordening. Dat vindt prof. Johan Bosch, hoogleraar Ondergronds Bouwen aan de Technische Universiteit Delft. CT 8 2007

Noord/Zuidlijn, Amsterdam CS: ‘Geen complexer project dan dit
In het hart van Amsterdam wordt één van de grootste, nationale civieltechnische werken van deze tijd uitgevoerd: de Noord/Zuidlijn. Een joint-venture van Van Oord en Strukton Betonbouw tekende voor de werkzaamheden onder zowel het Stationsemplacement, en de De Ruijterkade als onder het Stationsplein. CT 8 2007

Duurzaam ondergronds ruimtegebrek vraagt om ordening
Wereldwijd neemt de omvang van de bevolking in grote steden explosief toe. Het gevolg is een enorme zoektocht naar nieuwe ruimte voor het stedelijk gebied, waarbij in toenemende mate sprake is van een focus op de ondergrond. CT 8 2007

Het nieuwe Rijksmuseum: Trucs voor trillingsvrije uitvoering
Het Amsterdamse Rijksmuseum wordt in de periode 2004 tot 2010 grondig gerestaureerd en gerenoveerd. BAM Civiel Noordwest is verantwoordelijk voor de aanleg van de verdiepte kelders in de twee binnenhoven, waarin straks het nieuwe entreeplein, de audiovisuele ruimten en facilitaire diensten zullen worden gevestigd. CT 8 2007

Onderzoek: bezwijkgedrag boortunnels
Tijdens de bouw van de eerste geboorde tunnels traden schades op die niet goed konden worden verklaard. Om het inzicht in het gedrag van de lining te vergroten is daarom eind vorige eeuw besloten om een proefopstelling te bouwen waarin tunnelringen op ware grootte konden worden beproefd. CT 8 2007

Succesvol en gecontroleerd boren onder Den Haag
De gemeente Den Haag heeft de opdracht gegeven voor het boren van de Hubertustunnel in Den Haag. Deze tunnel is onderdeel van de Noordelijke Randweg Haagse Regio, de N14. Fugro Geomonitoring kreeg de opdracht om de omgevingsbeïnvloeding tijdens het boorproces te monitoren. CT 8 2007

Afgezonken parkeergarages in oude zeehavens
Witteveen+Bos heeft een oplossing bedacht voor het ruimtebeslag en de bouwwijze van parkeergarages, die in een aantal van de circa 5.000 zeehavensteden in de wereld kan worden toegepast. CT 8 2007

Totaal andere Tunnels: de volgende stap in de tunnelrevolutie
Het consortium Delft Cluster-COB heeft het initiatief genomen om tot een doorbraak te komen in het ondergronds bouwen van tunnels. Dit initiatief, Totaal Andere Tunnels (TAT), levert behalve vernieuwende concepten voor een Totaal Andere Tunnel, ook een onderzoeksagenda op die de eerste aanzet is tot Delta Tunnelling. CT 8 2007

Verdubbeling capaciteit Weenatunnel
In rap tempo worden in en rondom Rotterdam gebouwen en kunstwerken neergezet, die niet alleen functioneel zijn, maar in veel gevallen ook in het oog springen. Midden in deze ogenschijnlijke chaos bouwt BAM Civiel aan de nieuwe Weenatunnel. (CT 8 2006)

Innovatieve aanpak gebiedsontwikkeling A2 Maastricht
De projectorganisatie A2 Maastricht wil komen tot één integraal, duurzaam plan voor stad en snelweg. Afgelopen juni koos minister Peijs van Verkeer en Waterstaat definitief voor een tunneltracé door Maastricht. En net als de overige onderdelen van A2 Maastricht, heeft ook deze aanbesteding een vernieuwend karakter. (CT 8 2006)

Almelo Verdiept: opheffen van een ‘spoorse doorsnijding’
In het voorjaar van 2006 is gestart met de voorbereidende bouwactiviteiten voor het project Almelo Verdiept, een project met een historie van ruim tien jaar. Vanaf eind 2008 leidt dit tot een aanzienlijke verbetering van de spoorwegveiligheid, de verkeersdoorstroming en de centrumstructuur van Almelo. (CT 8 2006)

Boren onder bebouwing: Hubertustunnel
De Hubertustunnel vormt het sluitstuk van de Noordelijke Randweg bij Den Haag. In opdracht van de gemeente Den Haag realiseert de Hubertus Tunnel Combinatie v.o.f. het laatste deel van de N14. Bijzonder in dit project is niet zozeer dat een geboorde tunnel wordt aangelegd, maar wel dat dit gebeurt ónder de bestaande bebouwing. (CT 8 2006)

Spoorzone Delft: tunnel maakt weg vrij voor herontwikkeling
Rakelings langs de historische binnenstad van Delft en op enkele meters van de woningen aan de Spoorsingel passeren dagelijks meer dan 350 treinen. Afhankelijk van allerlei ontwikkelingen ziet het er naar uit dat het bestaande spoor tussen 2020 en 2030 moet worden verdubbeld. Dat kan niet bovengronds. Daarom is het noodzakelijk dat er een spoortunnel wordt aangelegd. (CT 8 2006)

Boek: Integrale benadering ondergronds ruimtegebruik
Waarom zouden we het wegennet niet helemaal naar de ondergrond verplaatsen? En bovengronds meer parken aanleggen? Dit komt aan de orde in het boek Sustainable Use and Management of the Shallow Subsurface. (CT 8 2006)

Innovatieve meettechnieken moeten kennisniveau tunnelboortechniek verhogen
Tien jaar geleden wisten we in Nederland nog vrijwel niets van boortunnels. Sindsdien is de kennisontwikkeling hard gegaan en heeft Nederland mondiaal een koppositie verworven op het gebied van boortunnels in slappe grond. Toch hebben we het tunnelboren nog niet volledig in de vingers. Innovatieve meettechnieken bij praktijkprojecten moeten het kennisniveau naar een nog hoger niveau tillen. (CT 8 2006)

Beheersing zettingen met observational method: Ontwerp en aanleg diep groutstempel Noord/Zuidlijn

De aanleg van de Noord/Zuidlijn in Amsterdam is in volle gang. In de binnenstad worden stations gebouwd tot een diepte van 26 meter onder het maaiveld. Tijdens het ontwerp is veel aandacht besteed aan het beperken van eventuele zettingen van deze panden. Een bijzonder onderdeel hierbij is het ontwerpen en aanleggen van een diep groutstempel. (CT 8 2006)